Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) αποτελεί ένα σύμπλεγμα μεταβολικών διαταραχών, που έχουν ως κοινό παθολογικό υπόστρωμα την ύπαρξη αντίστασης των ιστών στόχων στη δράση της ινσουλίνης.

Η συνύπαρξη καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, ειδικότερα παχυσαρκίας, δυσλιπιδαιμίας, υπέρτασης και διαβήτη – το “θανάσιμο κουαρτέτο” (the deadly quartet) όπως έχει χαρακτηρισθεί – είχε αναγνωρισθεί και περιγραφεί παλαιότερα, χωρίς όμως να τονιστούν οι πιθανές αιτιολογικές συσχετίσεις του φαινομένου αυτού. Ο Gerald Reaven του Πανεπιστημίου του Stanford σε μια σημαντική ομιλία του το 1988 στην Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία, περιέγραψε το μεταβολικό σύνδρομο με τον όρο “σύνδρομο Χ”.

Ως διαγνωστικά κριτήρια του μεταβολικού συνδρόμου θεωρούνται σήμερα τα ακόλουθα (απαιτείται η συνύπαρξη τουλάχιστον τριών):

1. Κεντρικού τύπου παχυσαρκία: περιφέρεια μέσης για τους άνδρες > 102 εκ. και για τις γυναίκες > 88 εκ.
2. Αρτηριακή πίεση > 130 mmHg συστολική και > 85 mmHg διαστολική.
3. Τριγλυκερίδια αίματος νηστείας > 150 mg/dl.
4. Χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνης (ΗDL-C) ορού: < 40 mg/dl για τους άνδρες και < 50 mg/dl για τις γυναίκες.
5. Επίπεδα σακχάρου αίματος νηστείας > 110 mg/dl

Θεωρείται ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου, που 2πλασιάζει μακροχρόνια τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, 5πλασιάζει τον κίνδυνο για σακχαρώδη.