Η λιπώδης διήθηση στο ήπαρ ή αλλιώς “λίπος στο συκώτι” αποτελεί ίσως το πιο συχνά περιγραφόμενο εύρημα σε απεικονιστικούς ελέγχους της κοιλίας, όπως το υπερηχογράφημα και η αξονική τομογραφία. Συνήθως αποτελεί τυχαίο εύρημα, καθώς η λιπώδης διήθηση παραμένει  στις περισσότερες περιπτώσεις, κλινικά ασυμπτωματική.

Με τον όρο μη αλκοολική λιπώδης διήθηση [Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD)] ή λιπώδες ήπαρ, ή στεάτωση, εννοούμε τη συσσώρευση λίπους εντός των ηπατοκυττάρων (η οποία δε σχετίζεται με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ ). Αποτελεί την πιο συχνή διάχυτη βλάβη του ήπατος, καθώς η συχνότητα της στο γενικό πληθυσμό ανέρχεται 15-25%, ενώ σε  παχύσαρκα άτομα στο 70-90%.

Η λιπώδης διήθηση στο ήπαρ συνήθως συνοδεύει άλλες μεταβολικές και ορμονολογικές νοσολογικές οντότητες.

Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εναπόθεση του λίπους στα ηπατοκύτταρα, είναι η παχυσαρκία (ιδίως η κοιλιακή παχυσαρκία), η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αυξημένη χοληστερόλη και τριγλυκερίδια, το αυξημένο ουρικό οξύ, ορμονολογικές διαταραχές, η ηλικία κλπ.

Οι καταστάσεις αυτές καταστάσεις που συμπεριλαμβάνονται σ΄ αυτό που ονομάζουμε μεταβολικό σύνδρομο.

Το χαρακτηριστικό  του συνδρόμου αυτού είναι η αντίσταση στην ινσουλίνη, δηλαδή η υπερέκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας ώστε να ρυθμιστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η αυξημένη ινσουλίνη προάγει τη λιπόλυση και αυξάνει τα επίπεδα των ελεύθερων λιπαρών οξέων στο αίμα. Αποπροσανατολίζει τη σωστή διαχείριση του λίπους, το οποίο εναποτίθεται στα κύτταρα του ήπατος, και προκαλεί βλάβη αυτών.

Η λήψη κάποιων φαρμάκων επίσης μπορεί να προκαλέσει εναπόθεση λίπους στο συκώτι.

Η κληρονομικότητα θεωρείται ένας προδιαθεσικός παράγοντας, ο οποίος όμως κυρίως συσχετίζεται με τις υποκείμενες παθολογίες που αναφέρθηκαν ανωτέρω.

Συνήθως, όπως προαναφέρθηκε, η κατάσταση αυτή παραμένει κλινικά σιωπηλή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν συμπτώματα.

Μοναδική ένδειξη μπορεί να αποτελέσουν τα αυξημένα ένζυμα του ήπατος στις εξετάσεις αίματος (SGOT SGPT). Σε ακραίες και πολύ προχωρημένες καταστάσεις προκαλείται εκτεταμένη φλεγμονή (στεατοηπατιτίδα) και νέκρωση των ηπατοκυττάρων (κίρρωση).

Τα άτομα > 45 ετών, με μεταβολικό σύνδρομο, ή κάποιον από του παραπάνω περιγραφόμενους προδιαθεσικούς παράγοντες, πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις αίματος και σε υπερηχογράφημα ήπατος- άνω κοιλίας.

Ο υπέρηχος του ήπατος, αποτελεί την εξέταση 1^ης γραμμής για τον έλεγχο της λιπώδους διήθησης.  Ουσιαστικά εξετάζεται το μέγεθος του ήπατος, το οποίο συνήθως αυξάνει με την εναπόθεση του λίπους και ο βαθμός της λιπώδους εκφύλισης. Η λιπώδης διήθηση στο υπερηχογράφημα, διαπιστώνεται με την αύξηση της ηχογένειας (υπερηχογένεια του παρεγχύματος), δηλ. το συκώτι φαίνεται «πιο άσπρο» από το φυσιολογικό.

Σε κάποιες περιπτώσεις το λίπος δεν είναι ισο-κατανεμημένο στο συκώτι, με αποτέλεσμα αυτό να είναι ανομοιογενές, με περιοχές χαμηλότερης και υψηλότερης λιπώδους διήθησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως χρησιμοποιείται ο όρος «γεωγραφικό ήπαρ».

Υπό προϋποθέσεις, ενδέχεται να ζητηθεί περαιτέρω έλεγχος του ήπατος με αξονική- μαγνητική τομογραφία.

Ο κλινικός ιατρός (παθολόγος, γαστρεντερολόγος- ηπατολόγος, καρδιολόγος), θα συνυπολογίσει το ιστορικό, τους προδιαθεσικούς παράγοντες, τις εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και τα ευρήματα των απεικονιστικών εξετάσεων, και θα σας συμβουλεύσει.

Απαραίτητη είναι η προσεκτική διατροφή, η διατήρηση του ιδανικού βάρους, η άσκηση, η ρύθμιση του διαβήτη και της δυσλιπιδαιμίας και η αποφυγή του αλκοόλ.